Để vận hành các dây truyền máy móc tùy theo ý muốn, người ta thường dùng hộp giảm tốc. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết hộp giảm tốc là gì? Hộp giảm tốc được dùng như thế nào?Trong bài viết bày, chúng tôi sẽ giải đáp thắc mắc về hộp giảm tốc là gì? Vai trò và cấu tạo như thế nào?
Hộp giảm tốc là gì?
Hộp giảm tốc là một cơ cấu chuyển động bằng các khớp trực tiếp với tỉ số truyền không đổi. Chức năng chính của hộp giảm tốc là giảm vận tốc góc, tăng momen xoắn, giảm tốc độ vòng quay, điều chỉnh sao cho phù hợp với yêu cầu đề ra. Hộp giảm tốc là một trong những sự lựa chọn hàng đầu của người tiêu dùng khi cần kết nối trung gian và điều chỉnh tốc độ của động cơ điện với các thiết bị dây chuyền khác.
Cấu tạo Hộp giảm tốc
Hộp giảm tốc được cấu tạo khá đơn giản và gọn nhẹ. Các bánh răng thẳng và nghiêng ăn khớp với nhau theo một tỉ số truyền nhất định. Hộp giảm tốc gồm các phần chính sau:
- Vỏ ngoài thường bằng gang, nhôm, thép hoặc inox.
- Trục vào còn gọi là trục chủ động hoặc trục nhận lực từ motor.
- Các trục bị động quay được là nhờ gắn khớp với trục chủ động.
Hộp giảm tốc bánh răng hành tinh thường bao gồm các bánh răng hành tinh, các ly hợp và phần phanh. Vỏ thường có dạng hình hộp hoặc hình trụ tròn, khả năng chống ăn mòn hoặc các va đập khi vận hành.
Nguyên lý hoạt động
Có bao nhiêu loại hộp giảm tốc?
Hộp giảm tốc được phân loại dựa trên thiết kế cấu tạo và hình dáng bên ngoài. Dưới đây là một số loại phổ biến:
- Hộp số giảm tốc bánh răng hành tinh
- Hộp số giảm tốc bánh răng nón – bánh răng thẳng
- Hộp số giảm tốc bánh răng côn -trụ
- Hộp số giảm tốc bánh răng – trục vít, trục vít – bánh răng
- Hộp số giảm tốc bánh răng trụ: khai triển, phân đôi, đồng trục
- Hộp số giảm tốc Cyclo
Ưu nhược điểm?
Phân loại dựa trên thiết kế cấu tạo và hình dáng bên ngoài. Dưới đây là một số ưu và nhược điểm phổ biến:
-
Hộp giảm tốc bánh răng hành tinh
-
- Ưu điểm: Có tỉ số truyền lớn nhưng cấu tạo lại nhỏ gọn. Thích hợp lắp đặt cho những nơi cần công suất lớn nhưng vị trí lại hẹp.
- Nhược điểm: Khả năng giải nhiệt kém do cấu tạo vốn dĩ của nó là nhỏ hẹp.
-
Hộp giảm tốc bánh răng nón – bánh răng thẳng
- Ưu điểm: Giải nhiệt tốt nên có hiệu suất cao, cấu tạo đơn giản nên rất dễ sử dụng, bảo dưỡng, sửa chữa.
- Nhược điểm: Cấu tạo không mấy nhỏ gọn hay nói cách khác là khá to và chiếm diện tích.
-
Hộp giảm tốc Cyclo
- Ưu điểm: Cấu tạo đơn giản, tỷ số truyền lớn, thiết kế gọn nhẹ.
- Nhược điểm: Tiêu hao nhiều năng lượng vô ích, giải nhiệt không tốt từ đó dẫn tới hiệu suất làm việc không cao. Khó sửa chữa, khắc phục sự cố nếu điều đó xảy ra.
Các lỗi hư hỏng thường gặp
Hộp giảm tốc là một thiết bị cơ khí quan trọng trong các hệ thống truyền động. Các lỗi hư hỏng thường gặp:
- Nhiệt độ quá cao
- Trục rung động
- Gối đỡ rung động
- Rò rỉ dầu
- Xuất hiện tiếng ồn lạ
Để khắc phục các lỗi này, bạn có thể tham khảo thêm các tài liệu hướng dẫn sử dụng và bảo trì của từng loại hộp giảm tốc.
Một số lưu ý quan trọng và cách bảo dưỡng hộp giảm tốc
Lưu ý khi sử dụng
- Khi bắt đầu sử dụng hộp giảm tốc, trước hết chúng ta cần đóng điện để kiểm tra hộp giảm tốc có bị hư hỏng hay rò rỉ hay không. Tại sao lại cần có bước kiểm tra này? Bởi việc hư hỏng và rò rỉ có thể gây ra các sự cố về chập điện, động cơ, nguy hiểm hơn là gây phương hại đến chính người sử dụng.
- Lưu ý thứ hai là cần kiểm tra xem các phụ kiện của hộp giảm tốc được lắp đặt đầy đủ, chắc chắn để đảm bảo không có bất kì sự cố nào xảy ra trong quá trình vận hành.
- Tiếp theo cần xác định lượng điện áp để cung ứng vừa đủ giúp cho mô tơ giảm tốc hoạt động hiệu quả. Nếu lượng điện áp chưa đáp ứng, ngay lập tức chúng ta cần phải có sự điều chỉnh và thay đổi phù hợp.
- Ngoài ra, chúng ta cần chọn lựa các loại máy giảm tốc có công suất phù hợp với nhu cầu sản xuất.
- Kiểm tra kết nối (ổ cắm, dây dẫn) đảm bảo quá trình vận hành được nhịp nhàng, trơn tru.
- Khi lựa chọn hộp số giảm tốc cần tìm hiểu rõ thông số kĩ thuật, các thông tin chi tiết của thiết bị đó.
Cách bảo dưỡng hộp giảm tốc hiệu quả
- Cần thường xuyên lau chùi, thay dầu nhớt nhằm kéo tuổi thọ, thời gian sử dụng của thiết bị.
- Đặt hộp giảm tốc ở nơi khô ráo, thoáng mát.
- Thường xuyên kiểm tra các linh kiện của thiết bị để phát hiện hỏng hóc và thay thế kịp thời.
- Với những loại hộp giảm tốc sử dụng quá lâu, cần thay thế lập tức không nên tiếc rẻ mà khiến cho chất lượng vận hành bị gián đoạn.
- Trên đây là một số thông tin cơ bản liên quan đến hộp giảm tốc, các lưu ý cần biết về loại thiết bị này. Có thể nói, hộp giảm tốc được đánh giá là một thiết bị hữu hiệu giúp điều chỉnh tốc độ của động cơ, máy móc. Nếu bạn đang thực sự cần một thiết bị tương tự thì đây quả là một gợi ý không tồi.
Ứng dụng gì trong đời sống hàng ngày?
Hộp giảm tốc được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau. Ví dụ như trong sản xuất thực phẩm, thức ăn gia súc, sản xuất bao bì, trong động cơ xe máy, đồng hồ, trạm trộn bê tông, hệ thống xử lí nước thải và nhiều hơn nữa. Hộp số giảm tốc giúp tăng sức tải và tuổi thọ động cơ, điều chỉnh tốc độ động cơ theo yêu cầu sử dụng và giảm tốc độ vòng quay.
Một số ứng dụng của hộp số giảm tốc:
- Hộp số bánh răng hành tinh: được sử dụng trong các dây chuyền sản xuất công nghiệp để điều chỉnh tốc độ và momen xoắn của máy móc, máy kéo, băng chuyền, máy ép, máy cắt, máy hàn và nhiều thiết bị khác.
- Hộp số bánh răng nón – bánh răng thẳng: được sử dụng trong xe hơi để điều chỉnh tốc độ và lực kéo của xe.
- Hộp số bánh răng côn -trụ: được sử dụng trong các loại máy gia công cắt gọt như máy khoan, máy tiện, máy phay, máy bào.
- Hộp số bánh răng – trục vít, trục vít – bánh răng: được sử dụng trong các loại máy gia công cắt gọt như máy khoan, máy tiện, máy phay, máy bào.
- Hộp số bánh răng trụ: được sử dụng trong các loại máy gia công cắt gọt như máy khoan, máy tiện, máy phay, máy bào.
- Hộp số Cyclo: được sử dụng trong các loại máy gia công cắt gọt như máy khoan, máy tiện, máy phay, máy bào.
